ਏ ਪੰਜਾਬ ਆ ਸੱਜਣ ਜੀ

ਏ ਪੰਜਾਬ ਆ ਸੱਜਣ ਜੀ

ਹੱਸ ਕੇ ਮਿਲੇਗਾ ਤਾਂ ਸਿਰ ਤੇ ਚੱਕਣਗੇ
ਜੇ ਘੂਰ ਵੱਟੇਗਾ ਤਾਂ ਗੋਡਿਆਂ ਥੱਲੇ ਰੱਖਣਗੇ
ਏ ਪੰਜਾਬ ਏ ਸੱਜਣ ਜੀ ਏ ਅੱਜ ਕਲ ਚ ਨੀ ਵੱਸਿਆ ਏ ਤਾਂ ਲੱਖਾਂ ਕਰੋੜਾਂ ਸਦੀਆਂ ਤੋ ਵਸਦਾ ਉਜੜਦਾ ਆ ਰਿਆ ਏ
3300-1300 BCE: ਸਿੰਧੂ ਘਾਟੀ ਸਭਿਅਤਾ ਏਥੇ ਵਸੀ
2600–1900 BCE: ਹੜੱਪਾ ਸੱਭਿਆਚਾਰ ਨੇ ਪੈਰ ਪਸਾਰੇ
1500–1000 BCE: ਵੈਦਿਕ ਸਭਿਅਤਾ ਪ੍ਰਫੁੱਲਤ ਹੋਈ
599 BCE: ਜੈਨ ਪ੍ਰਚਲਿਤ ਹੋਇਆ
567–487 ਤੇ400 BCE:
550–600 BCE: ਬੁੱਧ ਧਰਮ ਨੇ ਪੈਰ ਪਸਾਰੇ
550–515 BCE: ਸਿੰਧ ਨਦੀ ਦੇ ਪੱਛਮ ਵੱਲ ਫ਼ਾਰਸੀ ਹਮਲੇ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਏ
326 BCE: ਸਿਕੰਦਰ ਦੇ ਹਮਲੇ ਕੀਤੇ ਪਰ ਅੱਗੋਂ ਪੋਰਸ ਨੇ ਮੂੰਹ ਤੋੜਵੇ ਜਵਾਬ ਦਿੱਤੇ
322–185 BCE: ਚਾਣਕਿਆ ਦੁਆਰਾ ਧੋਖੇ ਨਾਲ ਪਾਰਸ ਨੂੰ ਮਾਰ ਕੇ ਮੌਰਿਆ ਸਾਮਰਾਜ ਵਸਾਉਣ ਚ ਮਦਦ ਕੀਤੀ
45–180 CE: ਕੁਸ਼ਾਨ ਸਾਮਰਾਜ ਵਸਿਆ
200–400 CE: ਭਾਰਤ-ਸਿਥੀਅਨ ਆਬਾਦ ਹੋਇਆ
320–550: ਗੁਪਤਾ ਸਾਮਰਾਜ ਨੇ ਪੈਰ ਪਸਾਰੇ
500: ਵ੍ਹਾਈਟ ਹੁਨ ਨੇ ਰਾਜ ਕੀਤਾ
510–650: ਹਰਸ਼ਾ ਵਰਧਨ ਦਾ ਯੁੱਗ ਹੋਇਆ
770-810: ਪਾਲਾ ਸਾਮਰਾਜ ਦੀਆਂ ਜੜਾਂ ਲੱਗੀਆਂ
647–1192: ਰਾਜਪੂਤ ਸਮਰਾਜ ਫੈਲਿਆ
711–713: ਮੁਹੰਮਦ ਬਿਨ ਕਾਸਿਮ, ਅਰਬ ਦੇ ਜਨਰਲ, ਉਮੱਯਦ ਸ਼ਾਸਨ ਦੇ ਲਈ ਸਿੰਧ ਦਰਿਆ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਸਿੰਧ ਅਤੇ ਮੁਲਤਾਨ ਖੇਤਰ ਨੂੰ ਜਿੱਤ ਗਏ
713-1300 : ਦਿੱਲੀ ਸਲਤਨਤ (ਤੁਰਕੀ ਸਾਮਰਾਜ) ਦਾ ਆਗਾਜ਼ ਹੋਇਆ
1206-1290 : ਮੁਹੰਮਦ ਗੌਰੀ ਵਲੋਂ ਮਮਲਕ ਖ਼ਾਨਦਾਨ ਦੀ ਸਥਾਪਨਾ ਹੋਈ
1290-1320 : ਜਲਾਲ ਦੀਨ ਉਦ ਫਿਰੁਜ਼ ਖਿਲਜੀ ਵਲੋਂ ਖਿਲਜੀ ਖ਼ਾਨਦਾਨ ਦੀ ਸਥਾਪਨਾ ਕੀਤੀ ਗਈ
1320-1413 : ਗਿਆਸੂਦੀਨ ਤੁਗਲਕ ਦੁਆਰਾ ਸਥਾਪਿਤ ਤੁਗਲਕ ਖ਼ਾਨਦਾਨ ਵੱਸਿਆ
1414-1451 : ਖ਼ਿਜ਼ਰ ਖਾਨ ਦੁਆਰਾ ਸਥਾਪਿਤ ਸੱਯਦ ਘਰਾਣੇ ਕੀਤੇ ਗਏ
1451-1526 : ਬਹਲੂਲ ਖਾਨ ਲੋਧੀ ਦੁਆਰਾ ਸਥਾਪਿਤ ਲੋਧੀ ਖ਼ਾਨਦਾਨ ਵੱਸਿਆ
1526-1707 : ਮੁਗਲ ਦੇ ਰਾਜ ਕਾਨੂੰਨ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਏ
1526-1530 : ਜ਼ਾਹੀਰੁੱਦੀਨ ਮੁਹੰਮਦ ਬਾਬਰ ਦੇ ਹਮਲੇ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਏ
1530-1540 : ਨਾਸਿਰੁੱਦੀਨ ਮੁਹੰਮਦ ਹੁਮਾਯੂੰ ਨੇ ਪੰਜਾਬ ਚ ਪੈਰ ਪਸਾਰੇ
1540-1545 : ਸ਼ੇਰ ਸ਼ਾਹ ਸੂਰੀ ਨੇ ਰਾਜ ਕੀਤਾ
1545-1554 : ਇਸਲਾਮ ਸ਼ਾਹ ਸੂਰੀ ਨੇ ਧਾਕ ਜਮਾਈ
1555-1555 : ਨਾਸਿਰੁੱਦੀਨ ਮੁਹੰਮਦ ਹੁਮਾਯੂੰ ਨੇ ਫੇਰ ਰਾਜ ਕੀਤਾ
1556-1556 : ਹੇਮ ਚੰਦਰ ਵਿਕਰਮਾਦਿਤਿਆ ਦਾ ਰਾਜ ਰਿਆ
1556-1605 : ਜਲਾਲੂਦੀਨ ਮੁਹੰਮਦ ਅਕਬਰ ਦੀ ਚੜ੍ਹਤ ਰਹੀ
1605-1627 : ਨੂਰੁੱਦੀਨ ਮੁਹੰਮਦ ਜਹਾਂਗੀਰ ਨੇ ਰਾਜ ਕੀਤਾ
1627-1658 : ਸ਼ਾਹਾਬੁੱਦੀਨ ਮੁਹੰਮਦ ਸ਼ਾਹ ਜਹਾਨ ਨੇ ਸਿੱਕਾ ਜਮਾਇਆ
1658-1707 : ਮੋਹੀਊਦੀਨ ਮੁਹੰਮਦ ਔਰੰਗਜ਼ੇਬ ਆਲਮਗੀਰ ਨੇ ਰਾਜ ਕੀਤਾ
1707 : ਮੁਗਲ ਸਾਮਰਾਜ ਦੇ ਰਾਜ ਨੂੰ ਖਾਲਸੇ ਨੇ ਕਮਜ਼ੋਰ ਕੀਤਾ
1469-1539 : ਸਿੱਖ ਧਰਮ ਆਗਾਜ਼ ਹੋਇਆ, ਜਗਤ ਗੁਰ ਬਾਬੇ ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਦਾ ਜਨਮ ਹੋਇਆ
1539-1675 : 8 ਸਿੱਖ ਗੁਰੂ ਸਾਹਿਬਾਨ ਦਾ ਸਮਾਂ ਚੱਲਿਆ ਗੁਰੂ ਅੰਗਦ ਦੇਵ ਨੂੰ ਗੁਰੂ ਤੇਗ ਬਹਾਦਰ ਤਕ
1675-1708 : ਗੁਰੂ ਗੋਬਿੰਦ ਸਿੰਘ ਪੰਜਾਬ ਨੂੰ ਖਾਲਸਾ ਰਾਜ ਬਣਾ ਦਿੱਤਾ
1708-1715 : ਬੰਦਾ ਸਿੰਘ ਬਹਾਦਰ ਨੇ ਪੰਜਾਬ ਨੂੰ ਜਿੱਤਿਆ
1716-1759 : ਮੁਗਲ ਗਵਰਨਰ ਦੇ ਵਿਰੁੱਧ ਸਿੱਖ
1739 : ਮੁਗਲ ਦੇ ਨਾਦਰ ਸ਼ਾਹ ਦੇ ਹਮਲੇ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਏ
1748-1769 : ਅਹਮਦ ਸ਼ਾਹ ਦੁੱਰਾਨੀ ਦੇ ਸਿੱਖ ਅਤੇ ਖੇਤਰ ਦੇ ਕੰਟਰੋਲ ਹਾਸਲ ਕਰਨ ਲਈ ਨੇੜੇ ਦੇ ਮੁਕਾਬਲੇ ਵਿਚ ਦੁੱਰਾਨੀ ਸਾਮਰਾਜ ਦੌਰਾਨ
1757 ਗੋਹਲਵੜ ਦੀ ਲੜਾਈ
1761 : ਪਾਣੀਪਤ ਦੀ ਲੜਾਈ
1761 : ਸਿਆਲਕੋਟ ਦੀ ਲੜਾਈ
1761 : ਗੁਜਰਾਂਵਾਲਾ ਦੀ ਲੜਾਈ
1763 ; ਸਿਆਲਕੋਟ ਦੀ ਲੜਾਈ
ਲੜਾਈਆਂ ਲੜੀਆਂ
1762 : 2 ਸਿੱਖ ਘੱਲੂਘਾਰੇ
ਅਹਿਮਦ ਸ਼ਾਹ ਦੇ 6 ਹਮਲੇ ਤੱਕ ਹੋਏ
1764-1799 : ਅਫਗਾਨ ਅਤੇ ਸਿੱਖ ਮਿਸਲ ਵਿਚਕਾਰ ਪੰਜਾਬ ਲਈ ਲੜਾਈ ਹੋਈ
1799-1839 : ਪੰਜਾਬ 'ਤੇ ਨਿਯਮ ਸਿੱਖ ਬਹੁਗਿਣਤੀ ਭਾਈਚਾਰੇ, ਮਹਾਰਾਜਾ ਰਣਜੀਤ ਸਿੰਘ ਦੀ ਅਗਵਾਈ
ਮਹਾਰਾਜਾ ਰਣਜੀਤ ਸਿੰਘ (1780 ਦਾ ਜਨਮ, ਤਾਜ 12 ਅਪ੍ਰੈਲ 1801, 1839 ਦੀ ਮੌਤ ਹੋ ਗਈ)
ਖੜਕ ਸਿੰਘ (1801-1840)
ਰਣਜੀਤ ਸਿੰਘ ਦੇ ਵੱਡੇ ਪੁੱਤਰ. ਨੌ ਨਿਹਾਲ ਸਿੰਘ (1821-1840)
ਰਣਜੀਤ ਸਿੰਘ ਦੇ ਪੋਤੇ .ਸ਼ੇਰ ਸਿੰਘ (1807-1843)
ਰਣਜੀਤ ਸਿੰਘ ਦੇ ਪੁੱਤਰ ਨੂੰ .ਦਲੀਪ ਸਿੰਘ (1838 ਦਾ ਜਨਮ, 1843 ਤਾਜ, 1893 ਦੀ ਮੌਤ ਹੋ ਗਈ)
1849 : ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਕਬਜ਼ੇ-ਬ੍ਰਿਟਿਸ਼ ਸਾਮਰਾਜ ਵਿਚ ਪੰਜਾਬ ਮਿਲਾਇਆ
1845-49 ; ਅਤੇ ਦੂਜਾ ਅੰਗਰੇਜ਼-ਸਿੱਖ ਯੁੱਧ ਬਾਅਦ
1849-1947 ਪੰਜਾਬ ਤੇ ਰਾਜ ਬਰਤਾਨਵੀ ਭਾਰਤ ਦੀ ਸਥਾਪਨਾ
1911 ਕਲਕੱਤਾ ਭਾਰਤੀ ਸਾਮਰਾਜ ਅਤੇ ਦਿੱਲੀ ਦੀ ਰਾਜਧਾਨੀ ਪੰਜਾਬ ਨੂੰ ਹਟਾ ਕੇ ਨਵੀ ਰਾਜਧਾਨੀ ਦੇ ਇਲਾਕੇ ਬਣੇ
1947 : ਦੀ ਵੰਡ ਬਰਤਾਨਵੀ ਭਾਰਤ ਇਸ ਲਈ ਇਸ ਦੇ 2 ਹਿੱਸੇ ਕਰ ਦਿੱਤੇ
1984 ਨੂੰ ਇਹ ਫੇਰ ਲਹੂ ਲੁਹਾਨ ਹੋਇਆ
ਤੇ ਅੱਜ ਵੀ ਖੂਨ ਖਰਾਬਾ ਜਾਰੀ ਐ

ਇਹ ਕਦੇ ਮੂਧੇ ਮੂੰਹ ਡਿੱਗਿਆ
ਕਦੇ ਗੋਡਿਆਂ ਭਾਰ ਹੋਇਆ
ਪਰ ਫੇਰ ਵੀ ਗੁਰਾਂ ਦੀ ਕਿਰਪਾ ਸਦਕਾ ਧੌਣ ਉੱਚੀ ਕਰਕੇ ਜੀਵਿਆ
ਸਦੀਆਂ ਤੋਂ ਇਹਨੂੰ ਮਿਟਾਉਣ ਦੀਆਂ ਦੁਸ਼ਮਣ ਚਾਲਾਂ ਚਲਦਾ ਰਿਹਾ ਤੇ ਅੱਜ ਵੀ ਚੱਲ ਰਿਹਾ,
ਪਰ ਇਹ ਪੰਜਾਬ ਏ ਸੱਜਣਾ
ਇਹ ਕਿਰਪਾਨ ਨਾਲ ਭੋਗ ਲਾ ਕੇ ਭੁੱਖਿਆ ਨੂੰ ਵੰਡਣਾ ਵੀ ਜਾਣਦਾ
ਤੇ ਸਿਰ ਚੜ੍ਹ ਕੇ ਆਏ ਨੂੰ ਓਸੇ ਕ੍ਰਿਪਾਨ ਨਾਲ ਵੈਰੀ ਦਾ ਸਿਰ ਝੱਟਕਾਉਣਾ ਵੀ ਜਾਣਦਾ
ਜਦੋ ਆਉਣਾ ਹੋਇਆ ਹੱਸ ਕੇ ਆਈਂ
ਇਹ ਬਾਹਾਂ ਖਿਲਾਰ ਕੇ ਹਿੱਕ ਨਾਲ ਲਾ ਲਉਗਾ
ਭੁੱਲ ਕੇ ਵੀ ਕੌੜੀ ਅੱਖ ਨਾਲ ਤੱਕ ਨਾ ਲਵੀਂ
ਨਹੀਂ ਤਾਂ ਆਵਦੀ ਪਹਿਚਾਣ ਵੀ ਗਵਾ ਬੈਠੇਂਗਾ
ਅਵਤਾਰ ਸਿੰਘ ਔਲਖ