ਉੱਚੀਆਂ ਭਰਨ ਉਡਾਰੀਆਂ ਚਿੜੀਆਂ - ਸਾਧੂ ਸਿੰਘ ਪਨਾਗ
ਮਰਦ ਪ੍ਰਧਾਨ ਸਮਾਜ ਨੇ ਅੌਰਤ ਨੂੰ ਬਦਨਾਮ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਕਦੇ ਕੋਈ ਕਸਰ ਨਹੀਂ ਛੱਡੀ। ਦੁਨੀਆਂ ਦੇ ਹਰ ਸਮਾਜ ਵਿੱਚ ਉਸ ਨੂੰ ਕਮਜ਼ੋਰ, ਬੇਵਸ, ਬੇਸਹਾਰਾ ਅਤੇ ਵਿਚਾਰੀ ਬਣਾ ਕੇ ਪੇਸ਼ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ ਜਿਹੜੀ ਜੀਵਨ ਦੇ ਹਰ ਪੜਾਅ ’ਤੇ ਮਰਦ ਦਾ ਸਹਾਰਾ ਭਾਲਦੀ ਹੈ। ਉਸ ਨੂੰ ਨੀਮ ਬੁੱਧੀ ਦੀ ਮਾਲਕ ਦੱਸਿਆ ਗਿਆ ਹੈ। ਮਰਦਾਂ ਦੇ ਬਣਾਏ ਸਭਿਆਚਾਰ ਦੇ ਅਸੂਲਾਂ ਕਾਰਨ ਹੀ ਜੀਵਨ ਦੇ ਸਫ਼ਰ ਵਿੱਚ ਸਾਥ ਨਾ ਨਿਭਾ ਸਕਣ ਦੀ ਉਸ ਦੀ ਮਜਬੂਰੀ ਨੂੰ ਬੇਵਫ਼ਾਈ ਦਾ ਨਾਂ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਹੈ। ਸ਼ਾਇਰ ਪੀਲੂ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਅੌਰਤ ਦੀ ਅਕਲ ਸਿਰ ਵਿੱਚ ਨਹੀਂ, ਪੈਰਾਂ ਵਿੱਚ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਜੀਵਨ ਦੇ ਸਫ਼ਰ ਵਿੱਚ ਸਾਥ ਨਿਭਾਉਣ ਦਾ ਇਕਰਾਰ ਕਰ ਕੇ ਉਸ ਨੂੰ ਨਾ ਨਿਭਾਉਣਾ ਉਸ ਦੀ ਫ਼ਿਤਰਤ ਦਾ ਹਿੱਸਾ ਹੈ:
ਚੜ੍ਹਦੇ ਮਿਰਜ਼ੇ ਖ਼ਾਨ ਨੂੰ ਜੱਟ ਵੰਝਲ ਦਿੰਦਾ ਮੱਤ।
ਭੱਠ ਰੰਨਾਂ ਦੀ ਦੋਸਤੀ ਖੁਰੀਂ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਮੱਤ।
ਹੱਸ ਹੱਸ ਲਾਉਂਦੀਆਂ ਯਾਰੀਆਂ ਰੋ ਕੇ ਦਿੰਦੀਆਂ ਦੱਸ।
ਕੋਠੇ ਚੜ੍ਹਾ ਕੇ ਯਾਰ ਨੂੰ ਪੌੜੀ ਦਿੰਦੀਆਂ ਚੱਕ।
ਸਾਡੇ ਲੋਕ ਗੀਤ ਵੀ ਇਹੋ ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ:
ਕੁੜੀਆਂ ਤਾਂ ਕੁੜੀਆਂ ਨੇ ਕੁੜੀਆਂ ਦਾ ਕੀ ਏ?
ਕੁੜੀਆਂ ਤਾਂ ਚਿੜੀਆਂ ਨੇ ਚਿੜੀਆਂ ਦਾ ਕੀ ਏ?
ਹੁਣ ਵਕਤ ਨੇ ਕਰਵਟ ਲਈ ਹੈ। ਅੱਜ ਅੌਰਤ ਨੇ ਇਹ ਸਾਬਤ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਹੈ ਕਿ ਉਹ ਬੁੱਧੀ ਦੇ ਪੱਖੋਂ ਕਿਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ ਵੀ ਮਰਦ ਨਾਲੋਂ ਘੱਟ ਨਹੀਂ। ਜਦੋਂ ਉਸ ਨੂੰ ਮੌਕਾ ਦਿੱਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਤਾਂ ਉਹ ਅਪਣੀ ਦਿਮਾਗੀ ਸ਼ਕਤੀ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਵਧੇਰੇ ਇਕਾਗਰਤਾ ਅਤੇ ਲਗਨ ਨਾਲ ਕਰਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਮਰਦ ਨਾਲੋਂ ਵੱਧ ਉੱਚੀਆਂ ਬੌਧਿਕ ਪ੍ਰਾਪਤੀਆਂ ਕਰ ਕੇ ਵਿਖਾ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਸਾਡੇ ਸਕੂਲਾਂ ਕਾਲਜਾਂ ਦੇ ਇਮਤਿਹਾਨਾਂ ਦੇ ਨਤੀਜੇ ਇਸ ਦਾ ਪ੍ਰਤੱਖ ਪ੍ਰਮਾਣ ਹਨ। ਅੱਜ ਕੱਲ੍ਹ ਹਰ ਪ੍ਰੀਖਿਆ ਵਿੱਚ ਪਹਿਲੇ ਸਥਾਨ ਮੁੰਡਿਆਂ ਦੇ ਮੁਕਾਬਲੇ ਕੁੜੀਆਂ ਦੇ ਹਿੱਸੇ ਵਧੇਰੇ ਆ ਰਹੇ ਹਨ। ਅੱਜ ਜਦੋਂ ਔਰਤ ਨੂੰ ਗਿਆਨ ਪ੍ਰਾਪਤੀ ਦੇ ਮੌਕੇ ਵਧੇਰੇ ਮਿਲਣ ਲੱਗ ਪਏ ਹਨ, ਇਹੀ ਕਾਰਨ ਹੈ ਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਸਾਰੀਆਂ ਸੇਵਾਵਾਂ ਵਿੱਚ ਜਿੱਥੇ ਸਰੀਰਕ ਤਾਕਤ ਦਾ ਮਹੱਤਵ ਘੱਟ ਹੈ, ਅੌਰਤਾਂ ਦਾ ਬੋਲਬਾਲਾ ਵਧਦਾ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਅਧਿਆਪਨ, ਦਫ਼ਤਰੀ ਤੇ ਡਾਕਟਰੀ ਸੇਵਾਵਾਂ, ਗੱਲ ਕੀ, ਕਿਸੇ ਵੀ ਅਜਿਹੇ ਖੇਤਰ ਦਾ ਨਾਂ ਲੈ ਲਵੋ ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਸਰੀਰਕ ਬਲ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਦੀ ਅਹਿਮੀਅਤ ਘੱਟ ਹੈ, ਉਸ ਵਿੱਚ ਅੌਰਤਾਂ ਦੀ ਗਿਣਤੀ ਦਿਨੋਂ ਦਿਨ ਵਧਦੀ ਜਾ ਰਹੀ ਹੈ। ਕਿਹਾ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ ਕਿ ਸਰੀਰਕ ਬਲ ਵਾਲੇ ਕੰਮਾਂ ਨੂੰ ਛੱਡ ਕੇ ਜਿਸ ਦਿਸ਼ਾ ਵੱਲ ਵੀ ਅੌਰਤਾਂ ਨੇ ਮੂੰਹ ਕੀਤਾ ਹੈ, ਉਹ ਮਰਦਾਂ ਨੂੰ ਮਾਤ ਦੇ ਰਹੀਆਂ ਹਨ।
ਅਸਲ ਵਿੱਚ ਔਰਤਾਂ ਜਦੋਂ ਕਿਸੇ ਪਾਸੇ ਤੁਰ ਪੈਣ ਤਾਂ ਵਧੇਰੇ ਸਮਰਪਣ ਅਤੇ ਇਕਾਗਰਤਾ ਨਾਲ ਉਸ ਪਾਸੇ ਕਦਮ ਪੁੱਟਦੀਆਂ ਜਾਂਦੀਆਂ ਹਨ। ਏਧਰ ਓਧਰ ਵੇਖ ਕੇ ਅਪਣਾ ਸਮਾਂ ਤੇ ਸ਼ਕਤੀ ਵਿਅਰਥ ਗੁਆਉਣ ਦੀ ਰੁਚੀ ਉਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚ ਬਹੁਤ ਘੱਟ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਅੱਜ ਦੀ ਔਰਤ ਸਾਹਿਤ ਦੇ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਨੋਬੇਲ ਪੁਰਸਕਾਰ, ਗਿਆਨਪੀਠ ਅਤੇ ਹੋਰ ਪੁਰਸਕਾਰਾਂ ਨੂੰ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਨ ਦੇ ਸਮਰੱਥ ਹੋਣ ਦਾ ਸਬੂਤ ਦੇ ਚੁੱਕੀ ਹੈ। ਹਾਂ, ਅਜਿਹੇ ਪੁਰਸਕਾਰ ਜਿੱਤਣ ਵਾਲੀਆਂ ਅੌਰਤਾਂ ਦੀ ਗਿਣਤੀ ਮਰਦਾਂ ਦੇ ਮੁਕਾਬਲੇ ਘੱਟ ਹੈ, ਪਰ ਨਾਲ ਇਹ ਵੀ ਵੇਖਣਾ ਬਣਦਾ ਹੈ ਕਿ ਮਰਦਾਂ ਦੇ ਮੁਕਾਬਲੇ ਕਿੰਨੀਆਂ ਅੌਰਤਾਂ ਨੂੰ ਪੜ੍ਹਨ ਲਿਖਣ ਦਾ ਮੌਕਾ ਮਿਲਿਆ ਹੈ। ਜਿਉਂ ਜਿਉਂ ਪੜ੍ਹੀਆਂ ਲਿਖੀਆਂ ਅੌਰਤਾਂ ਦੀ ਗਿਣਤੀ ਵਧਦੀ ਜਾਵੇਗੀ, ਅਜਿਹੀਆਂ ਪ੍ਰਾਪਤੀਆਂ ਕਰਨ ਵਾਲੀਆਂ ਅੌਰਤਾਂ ਦੀ ਗਿਣਤੀ ਵੀ ਵਧਦੀ ਜਾਵੇਗੀ। ਅੱਜ ਦੀ ਅੌਰਤ ਤਾਂ ਕਲਪਨਾ ਚਾਵਲਾ ਅਤੇ ਸੁਨੀਤਾ ਵਿਲੀਅਮਸ ਬਣ ਕੇ ਪੁਲਾੜ ਵਿੱਚ ਉਡਾਣ ਵੀ ਭਰਨ ਲੱਗ ਪਈ ਹੈ। ਕਿੰਨਾ ਵੱਡਾ ਅਨਿਆਂ ਕਰਦਾ ਰਿਹਾ ਹੈ ਇਹ ਸਮਾਜ ਉਸ ਨਾਲ ਜਦੋਂ ਉਸ ਨੂੰ ਬੌਧਿਕ ਵਿਕਾਸ ਦਾ ਕੋਈ ਮੌਕਾ ਨਹੀਂ ਦਿੱਤਾ ਤੇ ਉਸ ਦੇ ਮੱਥੇ ’ਤੇ ਕਲੰਕ ਮੜ੍ਹ ਦਿੱਤਾ ਬੁੱਧੀਹੀਣ ਹੋਣ ਦਾ। ਜ਼ਰਾ ਉਸ ਨੂੰ ਮਰਦ ਦੇ ਬਰਾਬਰ ਦੇ ਮੌਕੇ ਦੇ ਕੇ ਤਾਂ ਵੇਖੋ ਕਿ ਉਹ ਕੀ ਕੁਝ ਕਰਨ ਦੀ ਸਮਰੱਥਾ ਰੱਖਦੀ ਹੈ।
ਰਾਜਨੀਤਕ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਵੀ ਜਿਉਂ ਜਿਉਂ ਅੌਰਤਾਂ ਨੂੰ ਘਰ ਦੀ ਚਾਰਦੀਵਾਰੀ ਤੋਂ ਬਾਹਰ ਆਉਣ ਦੀ ਵਧੇਰੇ ਅਜ਼ਾਦੀ ਅਤੇ ਵਿਕਾਸ ਦੇ ਵਧੇਰੇ ਮੌਕੇ ਮਿਲ ਰਹੇ ਹਨ, ਉਸ ਦਾ ਯੋਗਦਾਨ ਵਧ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਯੂ. ਕੇ., ਭਾਰਤ, ਸ਼੍ਰੀਲੰਕਾ, ਬਰਮਾ, ਬੰਗਲਾ ਦੇਸ਼ ਆਦਿ ਕਿੰਨੇ ਦੇਸ਼ਾਂ ਵਿੱਚ ਅੌਰਤ ਸਰਕਾਰ ਦੀ ਵਾਗ ਡੋਰ ਸੰਭਾਲ ਕੇ ਵਿਖਾ ਚੁੱਕੀ ਹੈ ਅਤੇ ਅਪਣੀ ਰਾਜਨੀਤਕ ਸੂਝ ਬੂਝ ਦਾ ਸਬੂਤ ਦੇ ਚੁੱਕੀ ਹੈ। ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ ਕੁਝ ਲੋਕ ਰਾਜਨੀਤਕ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਔਰਤ ਦੀਆਂ ਗ਼ਲਤੀਆਂ ਵੱਲ ਇਸ਼ਾਰਾ ਕਰਨ, ਪਰ ਕੀ ਮਰਦ ਗ਼ਲਤੀਆਂ ਨਹੀਂ ਕਰਦੇ। ਦੁਨੀਆਂ ਦਾ ਇਤਿਹਾਸ ਮਰਦਾਂ ਦੀਆਂ ਰਾਜਨੀਤਕ ਗ਼ਲਤੀਆਂ ਨਾਲ ਭਰਿਆ ਪਿਆ ਹੈ। ਕਈ ਵਾਰ ਤਾਂ ਇਹ ਆਵਾਜ਼ ਵੀ ਉਠਾਈ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ਕਿ ਜੇ ਅੌਰਤਾਂ ਨੂੰ ਦੁਨੀਆਂ ਦਾ ਪ੍ਰਬੰਧ ਚਲਾਉਣ ਦਾ ਮੌਕਾ ਦਿੱਤਾ ਜਾਵੇ ਤਾਂ ਉਹ ਇੱਕ ਵਧੇਰੇ ਖ਼ੂਬਸੂਰਤ ਦੁਨੀਆਂ ਸਿਰਜ ਸਕਣਗੀਆਂ। ਇਹ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ ਕਿਉਂਕਿ ਉਹ ਮਰਦਾਂ ਨਾਲੋਂ ਵਧੇਰੇ ਸੰਵੇਦਨਸ਼ੀਲ ਹੁੰਦੀਆਂ ਹਨ।
ਸਰੀਰਕ ਬਲ ਦੇ ਪੱਖੋਂ ਕੁਦਰਤ ਨੇ ਔਰਤ ਨੂੰ ਮਰਦ ਦੇ ਮੁਕਾਬਲੇ ਥੋੜ੍ਹੀ ਕਮਜ਼ੋਰ ਤਾਂ ਜ਼ਰੂਰ ਬਣਾਇਆ ਹੈ, ਪਰ ਉਹ ਏਨੀ ਕਮਜ਼ੋਰ ਵੀ ਨਹੀਂ ਕਿ ਉਸ ਨੂੰ ਬੇਵਸ ਜਾਂ ਬੇਸਹਾਰਾ ਆਖਿਆ ਜਾਵੇ। ਠੀਕ ਹੈ ਕੁਦਰਤ ਨੇ ਮਨੁੱਖੀ ਨਸਲ ਨੂੰ ਅੱਗੇ ਵਧਾਉਣ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਇੱਕ ਅਜਿਹੀ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰੀ ਉਸ ਨੂੰ ਦਿੱਤੀ ਹੈ ਜਿਸ ਨੂੰ ਨਿਭਾਉਣ ਲਈ ਉਸ ਨੂੰ ਦੂਜੇ ਖੇਤਰਾਂ ਵਿੱਚ ਅਪਣੀਆਂ ਗਤੀਵਿਧੀਆਂ ਨੂੰ ਕੁਝ ਸੀਮਿਤ ਕਰਨਾ ਪੈਂਦਾ ਹੈ। ਇਹੋ ਕਾਰਨ ਹੈ ਕਿ ਉਸ ਨੂੰ ਅਾਪਣਾ ਵਧੇਰੇ ਸਮਾਂ ਘਰ ਅਤੇ ਬੱਚਿਆਂ ਦੀ ਸਾਂਭ ਸੰਭਾਲ ਵਿੱਚ ਲਾਉਣਾ ਪੈਂਦਾ ਹੈ। ਨਤੀਜੇ ਵਜੋਂ ਦੂਜੇ ਕੰਮਾਂ ਵਿੱਚ ਅਪਣੀ ਕਾਬਲੀਅਤ ਵਿਖਾਉਣ ਦਾ ਮੌਕਾ ਉਸ ਨੂੰ ਘੱਟ ਮਿਲਦਾ ਹੈ। ਇਹੀ ਕਾਰਨ ਹੈ ਕਿ ਪਰਿਵਾਰ, ਸਮਾਜ ਜਾਂ ਦੇਸ਼ ਦੀ ਰੱਖਿਆ ਅਤੇ ਅਮਨ ਸ਼ਾਂਤੀ ਬਣਾਈ ਰੱਖਣ ਦੇ ਕੰਮਾਂ ਵਿੱਚ ਉਸ ਦਾ ਹਿੱਸਾ ਘੱਟ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਇਸ ਦਾ ਇੱਕ ਕਾਰਨ ਇਹ ਵੀ ਹੈ ਕਿ ਮਰਦ ਹਮੇਸ਼ਾਂ ਉਸ ਨੂੰ ਸੰਪਤੀ ਸਮਝਦਾ ਰਿਹਾ ਹੈ ਅਤੇ ਇਸ ਸੰਪਤੀ ਦੇ ਕਿਸੇ ਹੋਰ ਦੇ ਕਬਜ਼ੇ ਵਿੱਚ ਆ ਜਾਣ ਦੇ ਡਰੋਂ ਉਸ ਨੇ ਉਸ ਨੂੰ ਸਦਾ ਹੀ ਇਨ੍ਹਾਂ ਕੰਮਾਂ ਤੋਂ ਪਰੇ ਰੱਖਿਆ ਹੈ, ਪਰ ਅੱਜ ਤਾਂ ਉਸ ਨੇ ਇਸ ਸੀਮਾ ਨੂੰ ਵੀ ਪਾਰ ਕਰ ਲਿਆ ਹੈ। ਭਾਰਤ ਵਰਗੇ ਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਵੀ ਅੌਰਤਾਂ ਪੁਲੀਸ ਅਤੇ ਸੈਨਿਕ ਸੇਵਾਵਾਂ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਵੇਸ਼ ਕਰ ਚੁੱਕੀਆਂ ਹਨ। ਉਹ ਹਵਾਈ ਜਹਾਜ਼ ਉਡਾਉਣ ਲੱਗ ਪਈਆਂ ਹਨ। ਹੁਣ ਤਾਂ ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਲੜਾਕੂ ਹਵਾਈ ਜਹਾਜ਼ ਉਡਾਉਣ ਦੀ ਅਤੇ ਹਵਾਈ ਯੁੱਧ ਵਿੱਚ ਹਿੱਸਾ ਲੈਣ ਦੇ ਕਾਬਲ ਵੀ ਮੰਨ ਲਿਆ ਹੈੈ। ਸ਼ਾਇਦ ਉਹ ਦਿਨ ਵੀ ਦੂਰ ਨਹੀਂ ਜਦੋਂ ਉਹ ਥਲ ਸੈਨਾ ਵਿੱਚ ਮਰਦ ਸਿਪਾਹੀਆਂ ਦੇ ਮੋਢੇ ਨਾਲ ਮੋਢਾ ਜੋੜ ਕੇ ਜੰਗੀ ਮੋਰਚੇ ਵਿੱਚ ਵੀ ਲੜਨ ਲੱਗ ਪੈਣਗੀਆਂ।
ਵਫ਼ਾ ਦੇ ਮਾਮਲੇ ਵਿੱਚ ਵੀ ਉਹ ਕਿਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ ਮਰਦਾਂ ਨਾਲੋਂ ਘੱਟ ਨਹੀਂ ਹਨ। ਸਭ ਜਾਣਦੇ ਹਨ ਕਿ ਅੌਰਤ ਜਦੋਂ ਪਿਆਰ ਦੇ ਮਾਮਲੇ ਵਿੱਚ ਬੇਵਫ਼ਾਈ ਕਰਦੀ ਹੈ ਤਾਂ ਉਸ ਦਾ ਕਾਰਨ ਵਧੇਰੇ ਕਰ ਕੇ ਉਸ ਦੀ ਮਜਬੂਰੀ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਬਹੁਤ ਘੱਟ ਅੌਰਤਾਂ ਹੋਣਗੀਆਂ ਜੋ ਅਾਪਣੇ ਕਿਸੇ ਸੁਆਰਥ ਕਰਕੇ ਅਾਪਣੇ ਪ੍ਰੇਮੀ ਜਾਂ ਪਤੀ ਨਾਲ ਬੇਵਫ਼ਾਈ ਕਰਨ। ਇਸ ਦੇ ਉਲਟ ਉਨ੍ਹਾਂ ਮਰਦਾਂ ਦੀ ਗਿਣਤੀ ਕਿਤੇ ਵੱਧ ਹੋਵੇਗੀ ਜੋ ਪਿਆਰ ਦਾ ਵਿਖਾਵਾ ਕਰ ਕੇ ਔਰਤ ਦਾ ਨਾਜਾਇਜ਼ ਫ਼ਾਇਦਾ ਉਠਾਉਂਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਫਿਰ ਉਸ ਨੂੰ ਛੱਡ ਕੇ ਕਿਸੇ ਹੋਰ ਦੇ ਬਣ ਬੈਠਦੇ ਹਨ। ਮਰਦਾਂ ਦਾ ਅੌਰਤ ਮੱਥੇ ਬੇਵਫ਼ਾਈ ਦਾ ਇਲਜ਼ਾਮ ਮੜ੍ਹਨਾ ਉਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ ਹੈ ਜਿਵੇਂ ਛਲਣੀ ਛੱਜ ਨੂੰ ਮਿਹਣਾ ਦੇ ਰਹੀ ਹੋਵੇ। ਅੌਰਤ ਦੀ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡੀ ਮਜਬੂਰੀ ਜਿਹੜੀ ਉਸ ਨੂੰ ਅਜਿਹੀ ਬੇਵਫ਼ਾਈ ਕਰਨ ਲਈ ਮਜਬੂਰ ਕਰਦੀ ਰਹੀ ਹੈ ਉਸ ਦੀ ਆਰਥਿਕ ਅਸੁਰੱਖਿਆ ਅਤੇ ਮਰਦ ਉੱਤੇ ਨਿਰਭਰਤਾ ਹੁੰਦੀ ਸੀ। ਅੱਜ ਜਦੋਂ ਉਸ ਦੇ ਕਦਮ ਆਰਥਿਕ ਸਵੈ-ਨਿਰਭਰਤਾ ਵੱਲ ਵਧ ਰਹੇ ਹਨ, ਉਹ ਇਸ ਮਜਬੂਰੀ ਤੋਂ ਕਾਫ਼ੀ ਹੱਦ ਤਕ ਮੁਕਤ ਹੋ ਰਹੀ ਹੈ।
ਅੱਜ ਸਮਾਂ ਬਦਲ ਗਿਆ ਹੈ ਅਤੇ ਦਿਨੋਂ ਦਿਨ ਹੋਰ ਬਦਲ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਅਜੋਕੀ ਅੌਰਤ ਮਰਦ ਦੇ ਹੱਥਾਂ ਵਿੱਚ ਨੱਚਣ ਵਾਲੀ ਕਠਪੁਤਲੀ ਨਹੀਂ ਰਹੀ। ਇਹ ਉਹ ਚਿੜੀ ਹੈ ਜਿਸ ਦੇ ਖੰਭ ਉੱਗ ਆਏ ਹਨ ਅਤੇ ਜਿਹੜੀ ਉਨ੍ਹਾਂ ਖੰਭਾਂ ਦੇ ਸਹਾਰੇ ਉੱਚੀਆਂ ਉਡਾਰੀਆਂ ਭਰਨ ਲੱਗ ਪਈ ਹੈ। ਅੱਜ ਇਹ ਚਿੜੀ ਵੰਗਾਰ ਕੇ ਮਰਦ ਨੂੰ ਇਹ ਕਹਿਣ ਲੱਗ ਪਈ ਹੈ:
ਦੱਸ ਕਿਹੜਾ ਨਹੀਂ ਉਹ ਕਰ ਕੰਮ ਸਕਦੀ ਜਿਹੜੀ ਤੈਨੂੰ ਜੰਮ ਸਕਦੀ।
ਇਨ੍ਹਾਂ ਉਡਾਰੀਆਂ ਨੂੰ ਹੁਣ ਕੋਈ ਰੋਕ ਨਹੀਂ ਸਕਦਾ, ਸਗੋਂ ਇਹ ਉਡਾਰੀਆਂ ਹਰ ਨਵੀਂ ਸਵੇਰ ਦੇ ਆਉਣ ਨਾਲ ਹੋਰ ਵਧੇਰੇ ਉੱਚੀਆਂ ਹੁੰਦੀਆਂ ਜਾਣਗੀਆਂ, ਪਰ ਇਸ ਚਿੜੀ ਨੂੰ ਵੀ ਇਹ ਯਾਦ ਰਹੇ ਕਿ ਅਜ਼ਾਦੀ ਦਾ ਅਰਥ ਸਭਿਅਤਾ ਅਤੇ ਸਭਿਆਚਾਰ ਦੇ ਨਿੱਗਰ ਅਤੇ ਸਿਹਤਮੰਦ ਅਸੂਲਾਂ ਦੇ ਖ਼ਿਲਾਫ਼ ਬਗ਼ਾਵਤ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦਾ। ਜੇ ਇਸ ਨੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਕਦਰਾਂ ਕੀਮਤਾਂ ਨੂੰ ਤਿਆਗ ਦਿੱਤਾ ਤਾਂ ਇਹ ਅਾਪਣੀ ਕਬਰ ਆਪ ਪੁੱਟ ਰਹੀ ਹੋਵੇਗੀ। ਇਹ ਚਿੜੀਆਂ ਹੁਣ ਕੁਦਰਤ ਵੱਲੋਂ ਨਿਸ਼ਚਿਤ ਕੀਤੀਆਂ ਸੀਮਾਵਾਂ ਨੂੰ ਛੱਡ ਕੇ ਹੋਰ ਸਭ ਸੀਮਾਵਾਂ ਨੂੰ ਪਾਰ ਕਰ ਜਾਣਗੀਆਂ। ਆਓ, ਇਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਉੱਚੀ ਉਡਾਰੀ ’ਤੇ ਜ਼ੋਰ ਨਾਲ ਤਾੜੀਆਂ ਮਾਰ ਕੇ ਇਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਸਵਾਗਤ ਕਰੀਏ ਕਿਉਂਕਿ:-
ਰਹੀਆਂ ਨਹੀਂ ਵਿਚਾਰੀਆਂ ਚਿਡ਼ੀਆਂ,
ਉੱਚੀਆਂ ਭਰਨ ਉਡਾਰੀਆਂ ਚਿਡ਼ੀਆਂ।
No comments:
Post a Comment